Wolne Państwo Stanowe Goszcz 1845
SituationsPlan von der Freien Standes Herrschaft Goschuetz
Plan sytuacyjny Wolnego Państwa Stanowego Goszcz
Gezeichnet v. Hantke 1845
Wykreślony przez Hantkego w 1845 roku
Wybrane fragmenty planu
Goschütz - Goszcz
Na mapie widoczna jest historyczna zabudowa Goszcza a także liczne obiekty ówczesnego przemysłu. W dolinie Prądni Goszczańskiej oprócz Tartaczku (Herrsch: Brettmühle) widoczne są Heide M. (młyn Heidego), Wiedrock Papier M. (młyn papierniczy Wiedroocka), Fohlas Papier M. (młyn papierniczy Fohlasa), Kabier M. (młyn Kabiera). Jeszcze jeden młyn papierniczy znajdował się na Szczodraku.
Na mapie znajdziemy również obiekty podpisane jako Stampfe. Są to również młyny napędzane kołem wodnym. Róźne nazewnictwo w języku niemieckim wynika z różnych mechanizmów młyńskich w tych obiektach. Mühle to młyn posiadający kamienie młyńskie, które rozcierają zboża pracując jak żarna, a Stampfe to młyn, w którym zboża są tłuczone podobnie jak w moździerzu - w języku polskim używano dla nich nazwy stępa.
Festenberg - Twardogóra
Twardogóra i Moszyce. W zabudowie miasta wyraźnie zaznaczają się obecny Plac Piastów (Oberring) i Rynek (Unterring).
Na Skoryni widoczne dwa młyny (Stampfe). Pierwszy pracował się za suchym obecnie stawiskiem - dziś przy ulicy Świerkowej, drugi był napędzany wodą ze stawu, który znajdował się na terenie dzisiejszej oczyszczalni ścieków.
Ziegelscheune to w dosłownym tłumaczeniu 'ceglana stodoła', jednak w kontekście czasów oznacza prawdopodobnie cegielnię. Jedna (wówczas należąca do majątku Reichenbachów, skrót Herrsch: to herrschaftlich, czyli pański) znajdowała się przy dzisiejszej ulicy Długiej i działała jeszcze długo po II wojnie światowej, druga na północ od dzisiejszej ulicy Leśnej (sąsiedztwo dzisiejszego adresu Leśna 12).
Na mapie zaznaczono również dom kata - Scharfricheterei, który zgodnie z ówczesnymi obyczajami znajdował się poza granicami miasta - dziś jest to miejsce pomiędzy ulicami Trzebnicką i Kościuszki.
Olschowke - Olszówka
Olszówka, Trzy Chałupy, Szczodrak, Kuźnia Goszczańska. Zwraca uwagę wielość stawów wypełnionych wodą. Widoczna historyczna zabudowa miejscowości.
Domaslawitz - Domasławice
Na północ od Domasławic Fasanen Garten - bażantarnia. Był to ogrodzony teren, na którym hodowano bażanty.
Obiekty w lesie
W lesie pomiędzy Moszycami, Goszczem, Golą Wielką i Czwórką na mapie zaznaczono Waldhaus (pałacyk myśliwski Reichenbachów) oraz Thiergarten (zwierzyniec).
Na Prądni Goszczańskiej na widocznym fragmencie mapy znajdują się Stampfe (młyn wodny), Heide Forsthaus (leśniczówka Heidego) oraz Brettmühle (tartak napędzany kołem wodnym) - do dziś jest to miejsce zwane Tartaczkiem. Brettmühle również opatrzone jest oznaczeniem Herrsch:, był to tartak należący do Reichenbachów.
Comments